101 кисса аз хаёти Умар ибни Абдулазиз (р)

Garden yak қissa al ҳaoti Umar ibn Abdulaziz (p)

https://vk.com/kitobhona

https://ok.ru/group/53630571643013

Ба номи Худованди бахшандаи меҳрубон

Пешгуфтор

Амирулмўъминин ва панҷумин халифаи рошид, Умар ибни Абдулазизи Умавӣ, набераи Умар ибни Хаттоби Қурайшӣ мебошад. Ў ҳамчун имоми одил ва халифаи фозил шуҳрат ёфта буд. Соли шастуяк дар Мадинаи Мунаввара ба дунё омада дар ҳамонҷо дар оилаи дорову сарватманд нашъунамо ёфт. Дар ҷавонӣ Қуръони карим ва аҳодиси набавиро ҳифз намуда, ба таҳсили илм машғул шуд ва бо қуввати баён, ахлоқи писандида ва саховатмандӣ шинохта шуд. Чанд рўз баъд аз вафоти падараш, амакаш ўро ба диёри Шом бурд. Умар ба духтари амакаш - амирулмўъминин хонадор мешавад ва соҳиби фарзандон мегарданд. Дар айёми аморати Валид волии Мадина тайъин мегардад. Ҳама ақшори ҷомеъа ўро дўст медоранд. Худи ў уламову атқиёро қадр мекунад ва адолатро байни раъият нашр месозад. Сулаймон замони хилофаташ ўро вазир ва мушовири худ таъйин кард ва ба паймони ў Умар ибни Абдулазиз амри хилофатро ба дўш гирифт. Хилофаташро бар асоси Китобу Саннат барпо намуд. Мардум дар масҷиди бузурги Димишқ ба ў байъат карданд. Ў ходими мардум ва дастёри фақирону мискинон буд. Ҳамаи мазоҳири сарватро тарк намуда, роҳи зоҳидон авлиёро пеша намуд. Дар замони хилофати ў ҳама дар амният мезистанд ва адолати иҷтимоӣ ҳукмфармо буд.

Соли яксаду як, дар асари заҳролудшавӣ, дунёро падруд гуфт ва дар ҷанозаи ў ҳамагӣ иштирок намуда, изҳори андўҳ карданд.

Духтари ширфурўш

Шабҳангом Амирулмўъминин Умар ибни Хаттоб ҳамроҳи ғуломаш Аслам дар кўчаҳои Мадина мегашт. Чун хаста шуд ба деворе такя намуд, ва лаҳзае баъд садои занеро шунид, ки ба духтараш мегўяд:

- Эй духтарам, бархезу он ширро ба каме об биомез.

Духтар гуфт:

- Эй модар магар амри Амирулмўъмининро имрўз нашунидӣ? Ў мунодиашро амр кард, то эълон кунад, ки ширро бо об наомезанд.

Модар гуфт:

- Эй духтарам, фармудаи маро кунед, шумо дар ҷое ҳастед, ки на Умар шуморо мебинад на мунодии Умар.

Духтар гуфт:

- Эй модар, агар Умар маро намебинад, пас бешак, Худои Умар маро мебинад. Савганд ба Худо ман наметавонам ошкоро ўро итоъат кунаму пинҳонӣ аз фармонаш рўй гардонам.

Умар, ки ҳамаи ин гуфтугўро мешунид гуфт:

- Эй Аслам, ин дарвозаро аломатгузорӣ кун ва мавзеъро бишинос. Баъд аз он ба хона баргашт. Ва чун субҳ шуд, ба ходимаш гуфт:

- Эй Аслам ба он мавзеъ бирав ва бубин, ки он гуфтугукунандагон киҳо буданд ва оё шавҳар доранд? Аслам рафта аз ҳоли онҳо огоҳ шуд, ки духтаре будааст бокира бо модараш ва ҳарду шавҳар надоранд. Баъдан баргашта Умарро низ огоҳ сохт.

Умар авлоди худро ҷамъ намуда гуфт: Оё касе аз шумо ба зан эҳтиёҷ дорад, то завҷааш диҳам? Писараш Осим гуфт: Эй падар ман ҳамсар надорам ва мехоҳам зан бигирам. Пас он духтари ширфурўшро Осим ба занӣ гирифт ва онҳо соҳиби духтаре бо номи Умми Осим шуданд, пас ўро Абдулазиз ибни Марвон ба занӣ гирифт ва аз ў Умар ибни Абдулазиз ба дунё омад.

Кутоҳ кардани мўйи сари Умар

Абдулазиз писари хурдсолашро ба Мадина ба назди Солеҳ ибни Кайсон, яке аз уламои киром, барои омўхтани одобу ахлоқ ва илм фиристод. Умар ибни Абдулазиз назди Убайдуллоҳ ибни Абдуллоҳ ибни Утба рафта илм меомўхт. Аммо Солеҳ ибни Кайсон намозҳои ўро назорат мекард то дар ҷамоат гузорад. Рўзе Умар аз намоз дер мемонад ва чун Солеҳ сабаби дермонияшро пурсид, дар ҷавоб гуфт: Ходимазан мўйҳоямро зиннат дод, пас ман дер мондам. Солеҳ дар ғазаб шуда гуфт: Эҳтимоми ту ба мўят ба ин дараҷа шудааст, ки аз намоз туро машғул месозад?

Писарбачаи фурутан

Рўзе писарбачаи хурдсол – Умар ибни Абдулазиз дар хилвате нишаста, дар мавриди марг ва охират тафаккуру тадаббур намуда, гирён шуда овоз баровард, ба андозае, ки модараш шунида, аз ў пурсид: Чӣ чиз сабаби гиряат шудааст? Гуфт: Маргро ёдовар шудам. Пас модараш низ аз гиряи ў ашк резонд.

Падараш – Абдулазиз ўро назди Солеҳ ибни Кайсон барои таълим фиристода буд ва чун барои дидори фарзандаш омад, аз Солеҳ пурсид, ки писарам чӣ гуна аст? Солеҳ гуфт: